Wat moet je met je handen tijdens een presentatie? Die vraag krijg ik nogal eens. In onderstaande video ga ik daar dieper op in.
Lees je liever? Onder de video staat de tekst uitgeschreven.
Neutraal
De eerste is meteen ook de belangrijkste. Deze houding gebruik je minstens de helft van de tijd van je presentatie. Ik heb het dan over de neutrale houding.
De neutrale houding wil zeggen dat je met je handen eigenlijk niets of nauwelijks wat doet. Het grootste deel van de tijd heb ik mijn handen gewoon op elkaar voor mijn buik.
Twee manieren
Nou zijn er bij het presenteren twee stromingen. De ene zegt, je moet je handen langs je lijf laten hangen. De andere zegt de handen voor je buik.
Ik hoor bij die laatste categorie. Ik zeg de handen voor je buik. Waarom? Daar zijn een aantal reden voor.
Waarom niet langs je lijf?
Op het moment dat je je handen langs je lijf laat hangen en je voelt je even niet gemakkelijk, dan komt dat veel sterker over als ongemakkelijk dan wanneer je je handen voor je buik hebt.
Het andere is dat we met de handen langs de zij nogal de neiging hebben om de handen in de zakken te gaan doen of ergens in een lusje in de kleding te gaan hangen. Ook dat is niet de houding die je wil hebben, als je voor een groep staat.
Zelfs als je dat allemaal niet doet en je staat met je handen rustig langs je lijf, ontspannen, dan nog straal je een stukje passiviteit uit. En het laatste wat je wil, is dat je publiek passief wordt. Want op dat moment komt wat jij vertelt niet meer binnen.
Handen voor je buik
Daarom leer ik altijd de handen voor de buik te houden. Belangrijk daarbij blijft wel om dat ontspannen te doen. Het is een neutrale houding en neutraal is bij een mens eigenlijk altijd ontspannen.
Even samenvattend waarom je ze beter voor je buik kunt houden:
- Omdat je dan niet met je handen in de zakken gaat zitten of dat soort houdingen.
- Omdat het er minder ongemakkelijk uitziet op het moment dat je je toch wat minder gemakkelijk voelt.
- Omdat het een actievere houding is en je daarmee je publiek onbewust uitnodigt om ook actiever te blijven tijdens jouw presentatie of lezing.
Hoe dan?
Wat doe je dan met die houding, hoe houd je je handen voor je buik? Daarvoor zijn verschillende manieren, zoals je in de video kunt zien.
Zelf leg ik mijn handen in elkaar. Je kunt ook, als dat bij jou past, je vingertoppen op elkaar doen, je vingers ontspannen in elkaar vouwen, of een pink of een ringvinger vasthouden.
Het belangrijkste is dat je handen ontspannen zijn. En ongeveer ter hoogte van je navel of iets eronder.
Waarom is deze neutrale houding de belangrijkste en heb je je handen minstens de helft van je presentatie in die neutrale positie? Omdat dat rust brengt in je presentatie.
Uitnodigend
De volgende categorie zijn de uitnodigende gebaren. De gebaren naar je publiek toe en de zachte gebaren waarmee je je publiek omvat.
Wat hierbij belangrijk is, is dat je handen neutraal en zacht blijven en dat ze naar het publiek toe gericht zijn. Anders ben je niet uitnodigend.
Op het moment dat je je handen opzij doet, zijn je handpalmen naar voren om te zorgen dat het uitnodigend blijft. Als je je hand naar voren doet, laat je je handpalm zien. Dat zijn ontwapenende gebaren ook. Daarom dat ik het ook wel zachte gebaren noem.
Dit is de tweede belangrijkste categorie, even los van de natuurlijke gebaren die je vaak toch wel maakt.
Krachtig
Dan gaan we naar de derde categorie. Dat zijn de krachtige gebaren. De krachtige vinger. Het krachtige drie-vinger-gebaar, de Italiaan noem ik dat ook wel. Of de daadkrachtige tot-hier-en-niet-verder-beweging.
Dit zijn hele sterke gebaren. Soms kunnen ze echter ook te krachtig of te hard overkomen. Het is hierbij dus belangrijk om goed te bepalen wanneer je ze inzet en wanneer niet.
Er kunnen hier ook wat dingen mee misgaan. Die komen zo aan bod bij wat je vooral niet moet doen.
Meer manieren
Behalve deze drie ruime categorieën zijn er nog meer manieren van gebaren. Het gaat wat te ver om dat in dit artikel te behandelen. Het gaat dan over meer details en de kleinere categorieën.
Natuurlijke gebaren
Een categorie wil ik er wel even uitlichten. Ik had het net al heel even over natuurlijke gebaren. Dat is wel iets om op te letten. We zijn ons namelijk niet altijd even bewust van onze natuurlijke gebaren.
Wanneer je gaat presenteren, ongeacht of dat nou voor een groep is of voor video, is het belangrijk om je bewust te worden van jouw natuurlijke gebaren.
Wat bedoel ik dan met natuurlijke gebaren? Dat zijn alle gebaren die je in een conversatie maakt om jouw verhaal kracht of kleur bij te zetten.
Voor mensen die heel actief praten, met hun handen praten, is dit de moeilijkste opgave. Omdat je begint met die neutrale houding en je die gebruikt gedurende het grootste deel van je presentatie. Ben jij iemand bent die heel erg met de handen praat, dan zul je je in het begin, als je begint met presenteren, heel erg bewust moeten zijn van die gebaren.
Don’t-s
Zoals beloofd eindig ik met een paar manieren die je vooral niet moet doen. Kijk eens of je deze herkent, misschien van jezelf of van mensen van wie je wel eens een presentatie hebt gezien.
De directeur
De eerste noem ik de directeur: met je armen over elkaar gaan staan. Daarmee sluit je je af voor je publiek. Vooral niet doen dus.
De wringer
De volgende is de wringer. Misschien heb je wel mensen gezien die tijdens hun hele presentatie in hun handen staan te wringen.
Dit geeft een heel angstig beeld. Als je angstig, onzeker overkomt op het podium, dan gaan mensen je niet meer geloven. Mensen denken dan dat het wel niet zal kloppen wat je vertelt, anders hoefde je niet zenuwachtig te zijn. Iets om te voorkomen dus. Ik weet dat ik deze in het begin best veel gedaan heb, eerlijk gezegd.
De zenuwpees
Een andere is de zenuwpees: de hele tijd gaan staan frunniken met een pen, met een stift of met de afstandsbediening van de slides.
Wat je daarmee krijgt is dat de aandacht van je publiek gaat naar hetgeen wat jij in je handen aan het doen bent. Deze komt best veel voor. Ook iets om mee uitkijken dus.
Het schietgebed
Nog eentje: Het schietgebed, die lijkt een beetje op de wringer, is je handen stijf in elkaar vouwen. Ik zie dit best veel gebeuren. Vaak ook nog met de handen tegen het lijf aangedrukt.
Ook dat is een teken van angst. Als je angstig bent op het podium, dan ben je een prooi en niet de leider. Dat is niet het effect dat je wil bereiken bij je publiek.
De priemende vinger
Ik schreef net bij de krachtige gebaren al dat dat ook fout kan gaan. Eentje die ik zelfs sommige ervaren sprekers zie doen, is de priemende vinger.
Je wil niet naar je publiek wijzen, zeker niet priemend. Dat levert namelijk automatisch een verdedigende reactie op. Als publiek voelen we ons dan vaak onbewust een stukje aangevallen. En dan gaan we in de verdediging.
Mensen die in de verdediging zijn, zijn bezig alles wat jij vertelt tegen te werpen. Ook al uiten ze het niet. Dat betekent dat ze niets meer van je aannemen. Dat wil je natuurlijk niet.
Probeer het uit
Dit waren de belangrijkste don’t-s. Op de video laat ik ze zien. Je kunt je er dan makkelijker een beeld bij vormen.
Ga ermee experimenteren, ga er eens op letten voor jezelf of doe het eens voor camera om het bij jezelf terug te kunnen kijken. Word hier bewust van en verbeter hier je presentatie ook mee.
Op de hoogte
Wil je op de hoogte gehouden worden van nieuwe video’s of nieuwe artikelen? Abonneer je dan op mijn YouTube-kanaal of schrijf je in voor de nieuwsbrief. Je wordt dan automatisch op de hoogte gehouden van elke volgende video of blog die ik plaats over presenteren.
